Popüler Yayınlar

Wednesday, January 26, 2011

Full text to the "I Have A Dream" speech

It's a great day to revisit the "I Have A Dream" speech he delivered in 1963 in Washington, D.C. Scroll down to read the text in full below.

Full text to the "I Have A Dream" speech:
I am happy to join with you today in what will go down in history as the greatest demonstration for freedom in the history of our nation. Five score years ago, a great American, in whose symbolic shadow we stand today, signed the Emancipation Proclamation. This momentous decree came as a great beacon light of hope to millions of Negro slaves who had been seared in the flames of withering injustice. It came as a joyous daybreak to end the long night of their captivity.
But one hundred years later, the Negro still is not free. One hundred years later, the life of the Negro is still sadly crippled by the manacles of segregation and the chains of discrimination. One hundred years later, the Negro lives on a lonely island of poverty in the midst of a vast ocean of material prosperity. One hundred years later, the Negro is still languishing in the corners of American society and finds himself an exile in his own land. So we have come here today to dramatize a shameful condition.
In a sense we have come to our nation's capital to cash a check. When the architects of our republic wrote the magnificent words of the Constitution and the Declaration of Independence, they were signing a promissory note to which every American was to fall heir. This note was a promise that all men, yes, black men as well as white men, would be guaranteed the unalienable rights of life, liberty, and the pursuit of happiness.
Story continues below
It is obvious today that America has defaulted on this promissory note insofar as her citizens of color are concerned. Instead of honoring this sacred obligation, America has given the Negro people a bad check, a check which has come back marked "insufficient funds." But we refuse to believe that the bank of justice is bankrupt. We refuse to believe that there are insufficient funds in the great vaults of opportunity of this nation. So we have come to cash this check -- a check that will give us upon demand the riches of freedom and the security of justice. We have also come to this hallowed spot to remind America of the fierce urgency of now. This is no time to engage in the luxury of cooling off or to take the tranquilizing drug of gradualism. Now is the time to make real the promises of democracy. Now is the time to rise from the dark and desolate valley of segregation to the sunlit path of racial justice. Now is the time to lift our nation from the quick sands of racial injustice to the solid rock of brotherhood. Now is the time to make justice a reality for all of God's children.

It would be fatal for the nation to overlook the urgency of the moment. This sweltering summer of the Negro's legitimate discontent will not pass until there is an invigorating autumn of freedom and equality. Nineteen sixty-three is not an end, but a beginning. Those who hope that the Negro needed to blow off steam and will now be content will have a rude awakening if the nation returns to business as usual. There will be neither rest nor tranquility in America until the Negro is granted his citizenship rights. The whirlwinds of revolt will continue to shake the foundations of our nation until the bright day of justice emerges.
But there is something that I must say to my people who stand on the warm threshold which leads into the palace of justice. In the process of gaining our rightful place we must not be guilty of wrongful deeds. Let us not seek to satisfy our thirst for freedom by drinking from the cup of bitterness and hatred.
We must forever conduct our struggle on the high plane of dignity and discipline. We must not allow our creative protest to degenerate into physical violence. Again and again we must rise to the majestic heights of meeting physical force with soul force. The marvelous new militancy which has engulfed the Negro community must not lead us to a distrust of all white people, for many of our white brothers, as evidenced by their presence here today, have come to realize that their destiny is tied up with our destiny. They have come to realize that their freedom is inextricably bound to our freedom. We cannot walk alone.
As we walk, we must make the pledge that we shall always march ahead. We cannot turn back. There are those who are asking the devotees of civil rights, "When will you be satisfied?" We can never be satisfied as long as the Negro is the victim of the unspeakable horrors of police brutality. We can never be satisfied, as long as our bodies, heavy with the fatigue of travel, cannot gain lodging in the motels of the highways and the hotels of the cities. We cannot be satisfied as long as the Negro's basic mobility is from a smaller ghetto to a larger one. We can never be satisfied as long as our children are stripped of their selfhood and robbed of their dignity by signs stating "For Whites Only". We cannot be satisfied as long as a Negro in Mississippi cannot vote and a Negro in New York believes he has nothing for which to vote. No, no, we are not satisfied, and we will not be satisfied until justice rolls down like waters and righteousness like a mighty stream.
I am not unmindful that some of you have come here out of great trials and tribulations. Some of you have come fresh from narrow jail cells. Some of you have come from areas where your quest for freedom left you battered by the storms of persecution and staggered by the winds of police brutality. You have been the veterans of creative suffering. Continue to work with the faith that unearned suffering is redemptive.
Go back to Mississippi, go back to Alabama, go back to South Carolina, go back to Georgia, go back to Louisiana, go back to the slums and ghettos of our northern cities, knowing that somehow this situation can and will be changed. Let us not wallow in the valley of despair.
I say to you today, my friends, so even though we face the difficulties of today and tomorrow, I still have a dream. It is a dream deeply rooted in the American dream.
I have a dream that one day this nation will rise up and live out the true meaning of its creed: "We hold these truths to be self-evident: that all men are created equal."
I have a dream that one day on the red hills of Georgia the sons of former slaves and the sons of former slave owners will be able to sit down together at the table of brotherhood.
I have a dream that one day even the state of Mississippi, a state sweltering with the heat of injustice, sweltering with the heat of oppression, will be transformed into an oasis of freedom and justice.
I have a dream that my four little children will one day live in a nation where they will not be judged by the color of their skin but by the content of their character.
I have a dream today.
I have a dream that one day, down in Alabama, with its vicious racists, with its governor having his lips dripping with the words of interposition and nullification; one day right there in Alabama, little black boys and black girls will be able to join hands with little white boys and white girls as sisters and brothers.
I have a dream today.
I have a dream that one day every valley shall be exalted, every hill and mountain shall be made low, the rough places will be made plain, and the crooked places will be made straight, and the glory of the Lord shall be revealed, and all flesh shall see it together.
This is our hope. This is the faith that I go back to the South with. With this faith we will be able to hew out of the mountain of despair a stone of hope. With this faith we will be able to transform the jangling discords of our nation into a beautiful symphony of brotherhood. With this faith we will be able to work together, to pray together, to struggle together, to go to jail together, to stand up for freedom together, knowing that we will be free one day.
This will be the day when all of God's children will be able to sing with a new meaning, "My country, 'tis of thee, sweet land of liberty, of thee I sing. Land where my fathers died, land of the pilgrim's pride, from every mountainside, let freedom ring."
And if America is to be a great nation this must become true. So let freedom ring from the prodigious hilltops of New Hampshire. Let freedom ring from the mighty mountains of New York. Let freedom ring from the heightening Alleghenies of Pennsylvania!
Let freedom ring from the snowcapped Rockies of Colorado!
Let freedom ring from the curvaceous slopes of California!
But not only that; let freedom ring from Stone Mountain of Georgia!
Let freedom ring from Lookout Mountain of Tennessee!
Let freedom ring from every hill and molehill of Mississippi. From every mountainside, let freedom ring.
And when this happens, when we allow freedom to ring, when we let it ring from every village and every hamlet, from every state and every city, we will be able to speed up that day when all of God's children, black men and white men, Jews and Gentiles, Protestants and Catholics, will be able to join hands and sing in the words of the old Negro spiritual, "Free at last! free at last! thank God Almighty, we are free at last!"

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

ULUSLARARASI ÖRGÜTLER

KÜRESEL ÖRGÜTLER
FİNANSAL ÖRGÜTLER
Amerika Kıtasındaki Örgütler / International organisations in Americas
Caribbean Export Development Agency http://www.carib-export.com/
Central American Bank for Economic Integration http://www.bcie.org/index.htm
Caribbean Community and Common Market http://www.caricom.org/
Inter-American Development Bank (IADB) http://www.iadb.org/exr/ENGLISH/index_english.htm
Statistics and Quantitative Analysis Unit http://www.iadb.org/int/sta/ENGLISH/staweb/index.htm
Inter-American Tropical Tuna Commission (IATTC) http://www.iattc.org/
North American Agreement on Labor Cooperation. See Commission for Labor Cooperation
Pan-American Health Organization (PAHO) http://www.paho.org

Uluslarası İlişkiler

                                                         


                                                  Uluslarası İlişkiler

Uluslararası ilişkiler NEDİR ?

Uluslararası ilişkiler

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Git ve: kullan, ara
Uluslararası İlişkiler siyaset biliminin bir dalıdır ve "uluslararası sistem" içindeki aktörlerin, özellikle de uluslararası ilişkilerin temel aktörü olarak kabul edilen devletlerin, diğer devletlerle, uluslararası/bölgesel/hükümetlerarası örgütler, çok uluslu şirketler, uluslararası normlar ve uluslararası toplumla olan ilişkilerini inceleyen disiplinlerarası bir disiplindir.
Disiplinlerarası bir disiplin olması sebebiyle siyaset bilimi, iktisat(uluslararası iktisat, uluslararası politik ekonomi), tarih (siyasi tarih), hukuk (anayasa hukuku, yönetim hukuku ve özellikle uluslararası hukuk), felsefe (siyaset felsefesi ve etik), sosyoloji, psikoloji, coğrafya, antropoloji gibi pek çok farklı disiplinden faydalanır.
Uluslararası İlişkilerin çalışma alanı oldukça geniştir. Küreselleşme ve bu olgunun uluslararası topluma ve devlet egemenliğine etkisi, sürdürülebilir kalkınma, nükleer yayılma, terörizm, organize suç, milliyetçilik, insan hakları, çevre sorunları, güvenlik ve insan kaçakçılığına kadar pek çok konuyu uluslararası düzeyde inceler.

Konu başlıkları

[gizle]

Tarih [değiştir]

Uluslararası sistem [değiştir]

Uluslararası İlişkiler tarihinin başlangıcı çoğu akademisyen tarafından 1648 tarihli Westphalia Barışı devlet sisteminin oluşturulması, egemenlik kavramının kabul edilmesi, ve eski ortaçağ Avrupası'nın din dayanaklı sisteminin terkedilmesidir. Westphalia Barışı ile birlikte devlet yöneticilerinin sınırları içinde tek egemen oldukları ve devletleri dışında bir merciye bağlı olmadıkları belirtilmiş, ayrıca ulus devlet kavramının oluşturulmasına destek ve yükselmesine olanak sağlanmıştır. Bu gelişmeler sayesinde devletler bürokratik, diplomatik ve askeri kurumsallaşmaya yönelmiştir. Avrupa kökenli bu sistem kolonileşme süreciyle tüm dünyaya yayılmış ve medeniyetin şartları olarak gösterilerek, çoğu zaman zorla, benimsetilmiştir. Günümüz uluslararası sistemine geçiş ise Soğuk Savaş ve bu süreçte gerçekleşen kolonilerden çekilme ve eski sömürgelerin bağımsızlıklarını ilan ederek çoğunlukla ulus devletler örneğinde kurulmalarıyla gerçekleşmiştir.

Teoriler [değiştir]

Realizm [değiştir]

Realizme göre tüm devletlerin ortak özelliği hepsinin idealler veya etik değerler yerine çoğunlukla ekonomik ve askeri güç peşinde olmasıdır. Realizm, temelde devletlerin birbiriyle işbirliği yapmaya yanaşmayacağını, işbirliği halinde dahi öncelikli olarak kendi çıkarlarını gözeteceğini belirtir.Bu bağlamda realist teoriler güç dengesi,çıkar optimizasyonu gibi konularla yakından ilişkilidir. Bu teoriye göre devletler arasındaki işbirlikleri kısa süreli ve rastlantısaldır. II. Dünya Savaşı ile yükselişe geçen realizmin kurucuları Thucydides, Morgenthau, Machiavelli ve Thomas Hobbes olarak kabul edilir.

Liberalizm/İdealizm [değiştir]

Liberalizm, tartışmalı da olsa, Uluslararası İlişkilerin ilk teorisidir. I. Dünya Savaşı sonrasında, devletlerin birbirleriyle olan ilişkilerinde savaşı engelleyememeleri ve kontrol edememelerine bir tepki olarak yükselir. Woodrow Wilson teorinin ilk destekçilerindendir.

Neorealizm [değiştir]

Neorealizmin kurucusu kuşkusuz olarak Kenneth Waltz'dır. Neorealizm, Klasik ve Neoklasik realizmin bazı noktalarını kabul eder - örnek olarak egemen devletlerin uluslararası anarşi içinde varolduklarını ve işlediklerini -fakat asıl ayrılma noktası insan doğası ve devlet yönetiminin ahlaki boyutunu reddederek daha bilimsel bir açıklama getirmeye çalışmasında yatmaktadır. Devletlerin dışişlerinde uyguladıkları yıkıcı ve çıkarcı tavrın sebebinin uluslararası anarşi olduğunu ve devletin iç politikalarıyla uluslararası arenadaki tavrının açıklanamayacağını, çünkü devletlerin diğer devletlerle ilişkilerini göreceli kazanç ve güç odaklarına karşı denge sağlama amacıyla sürdürdüğünü belirtir.

Neoliberalizm [değiştir]

Neoliberalizm, neorealist bir öneri olan uluslararası ilişkilerde anahtar oyuncuların devletler olduğunu kabul ederek liberalizmi güncelleştirmeyi amaçlar fakat Uluslararası Örgütlerin ve devlet dışı aktörlerin önemini de vurgular. Teori, neoliberal ekonomik teoriden etkilenmiştir. Soğuk Savaş süresince artan devletlerarası bağımlılık teorinin şekillenmesinde etkili olmuş ve bu yüzden liberal kurumsalcılık olarak da adlandırılmıştır. Teorinin öncüleri Robert O. Keohane ve Joseph S. Nye olarak kabul edilir.

Küresel Yönetişim [değiştir]

Küresel Yönetişim dünya hükümeti anlamına gelmemektedir. Uluslararası İlişkilerdeki artan resmi kurumsallaşmaya ve bu kuruluşlar aracılığıyla artan devletler arası bağımlılığa dikkati çekmektedir. Mülteciler, çevre sorunları, kalkınma, suç şebekeleri, küresel terörizm gibi konuların gittikçe karmaşıklaştığını ve sadece devletler arası resmi işbirliği ile çözülebileceğini belirtir.

Uluslararası toplum teorisi [değiştir]

Uluslararası toplum teorisi, devletlerin ortak değer ve ilkelerini ve bunların uluslararası ilişkilere etkilerini inceler. Bu ilkelerin örnekleri diplomasi, düzen ve [[Uluslararası Hukuk|u insani müdahaleyi savunurken, çoğulcular ülkelerin egemenliğine ve uluslararası düzene daha çok önem verirler. Teorinin önde gelen isimleri çoğulcu Hedley Bull ve dayanışmacı Nicholas Wheeler'dir.

Kritik Teori (Eleştirel teori) [değiştir]

Kritik teori, doğası gereği pek çok sosyal bilimi kapsar ve sadece bir uluslararası ilişkileri teorisi değildir. Devlet merkezli bir teoridir ve diğer uluslararası ilişkiler teorilerine eleştirel bir bakış açısıyla yaklaşır. Bütün uluslararası ilişkiler teorilerinin belirli siyasi amaçları haklı çıkarmak veya desteklemek amacıyla oluşturulduğunu savunur. İnsanların daha serbest bırakılması gerektiğini ve devletlerin görevlerinin azaltılarak hizmetlerin ve bireylerin güvenliğinin sağlanmasıyla sınırlı kalması gerektiğini savunur.

Kavramlar [değiştir]

Temel kavramlar [değiştir]

Güç kavramı, uluslararası ilişkilerde, kaynaklara (askeri ve ekonomik) erişim, kabiliyet, devletlerarası sisteme etkinin büyüklüğü olarak tanımlanır ve bunlar aracılığıyla ölçülür. Genellikle katı güç (ing. hard power) ve yumuşak güç (hafif güç) (ing. soft power) olarak ikiye ayrılır. Katı güç askeri kabiliyeti tanımlarken, hafif güç ise ekonomi, diplomasi ve kültürel etkiyi tanımlar.
Kutuplaşma kavramı, uluslararası sistem içindeki güç düzenine işaret eder. Kavram özellikle Soğuk savaş döneminde iki süpergücün çekişme halinde bulunduğu iki kutuplu düzenle ortaya çıkmıştır. Bu kavram çerçevesinde 1945 öncesi sistem gücün büyük devletler tarafından paylaşılması sebebiyle çok kutuplu olarak isimlendirilir. Benzer biçimde SSCB'nin 1991'de dağılmasıyla ABD'nin tek süpergüç kalmasıyla oluşan düzen de pek çok akademisyen tarfından tek kutuplu sistem olarak adlandırılır.
Uluslararası bağımlılık, yani karşılıklı sorumluluk ve başkalarına bağımlı olma, çoğunluğun görüşüne göre uluslararası sistemin karakteridir. Bu görüşün savunucuları küreselleşmeye, özellikle ekonomik ilişkilere işaret ederek, Uluslararası örgütlerin rolünün ve uluslararası ilişkilerde giderek artan belirli ilkelerin kabul edilmesinin uluslararası sistemin ana ilkesinin uluslararası bağımlılık olduğunu belirtmektedirler.
Bağımlılık, uluslararası bağımlılıktan farklı bir şekilde, marksizmle yakından ilişkili bir teori olan bağımlılık teorisini belirtir. Bu teoriye göre gelişmiş merkez devletler, kendi refahları için, zayıf çevre devletleri sömürürler.

Uluslararası ilişkilerin araçları [değiştir]

  • Diplomasi, devletler arasındaki müzakerelerin, temsilciler vasıtasıyla yürütülmesidir. Bir bakıma, uluslararası ilişkilerin tüm diğer araçları diplomasinin başarısızlığı sonucu kullanılırlar.
  • Yaptırım, diplomasi başarısızlığa uğradığında başvurulan ilk yöntem ve devletleri anlaşmalara zorlamanın ana yollarından biridir. Yaptırımlar, diplomatik ve ekonomik şekillerde olabilir, ve diplomatik ilişkilerin kesilmesi, ekonomik bariyerler ve ambargoları da içerir.
  • Savaş, ya da güç kullanımı, uluslararası ilişkilerde son çare olarak kabul edilir. Çağımızda savaş sadece devletler arasında yapılmamaktadır. Uluslararası ilişkilerde "Savaş çalışmaları" ve "Stratejik çalışmalar" disiplinlerinde incelenir.
  • Uluslararası bilgilendirme de uluslararası ilişkilerin bir aracı olarak düşünülebilir. Bir ülkenin işlediği suçların uluslararası düzeyde kamuoyuna açıklanarak devletlerin haysiyetlerinin alçaltılaması yoludur. BM'nin İnsan Hakları Komisyonu'nun 1235. prosedürüyle insan hakkı ihlalinde bulunan ülkeleri teşhir etmesi buna bir örnektir.

Kuruluşlar [değiştir]

Birleşmiş Milletler [değiştir]

Birleşmiş Milletler(BM), kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş global bir kuruluş" olarak tanımlayan, günümüzün en önemli uluslararası kuruluşudur.

Uluslararası Yargı Organları [değiştir]

Yargı:
İnsan hakları:

Bölgesel Güvenlik Örgütleri [değiştir]

İktisadi Kuruluşlar [değiştir]

Siyaset Nedir?

Siyaset Nedir?
Vikipedi, özgür ansiklopedi

Siyaset, Arapça kökenli bir kelimedir; at eğitimi, at talimi anlamına gelmektedir. Osmanlı'da devlet geleneği için siyaset sözcüğünün "ceza" ve özellikle "ölüm cezası" anlamında kullanıldığı görülmüştür.
Yunan siyasal yaşamında ise siyaset, polise veya devlete ait etkinlikler biçiminde tanımlanmıştır.
Siyaset BilimiSiyaset, belli bir toplumda çatışma halinde olan çıkarların uzlaştırılması faaliyetidir. Siyaset Bilimi geçmişte dar anlamda devlet ve iktidar kavramları üzerine araştırmalar yapmaktayken günümüzde, siyasal kararların tahlili, sosyal grupların karar ve etki ilişkilerindeki rolü, siyasal katılma, sosyal yapı ve iktidar ilişkisi, siyasal değişme ve gelişme gibi konuları da incelemektedir.

Çalışma alanları
  • Karşılaştırmalı Siyaset
  • Siyasal Kuramlar
  • Uluslararası İlişkiler
  • Siyasal Ekonomi
  • Toplum Yönetimi
  • Siyasal Psikoloji
  • Siyaset Felsefesi
  • İdeoloji Teorisi
Siyaset
  • Her şeyden önce bir yönetme sanatı veya bilimidir, yani siyaset bilimidir.
  • Hükümet/devlet icraatlarını etkileme, değiştirme veya yönlendirmek işidir.,
  • Devlet yönetimini veya kontrolü ele geçirme ve elde tutma bilgisi veya sanatıdır.
  • Bireyler ve gruplar arasında güç ve liderlikle ilgili olan rekabettir.
  • Bir takım maharet ve hünerlerle, çoğu kez dürüst veya ahlaki olmayan şekilde uygulamalarla karakterize edilen etkinliklerdir.
  • Bir toplumda yaşayan insanlar arasındaki ilişkiler karmaşasının bir toplamıdır.
  • Yaşanılan zaman veya gelecek için kararlar almak ve uygulamak için koşullar ve verilerin ışığında alternatifler arasından seçilen eylem veya eylemleri ortaya koymak, belirlenen yöntem veya biçimlerde uygulamaktır.
  • Özellikle bir devlet organının uygulanabilir icraat ve genel amaçlarını ana hatlarıyla açıklayan yüksek düzeyli planlardır.
  • Siyaset ve YabancılaşmaSiyaset başlığı, bütün toplumsal yaşamı kapsamaktadır. Siyaseti tanımlamaya kalkmak demek onu sınırlamak, hayatın bütünlüğü içinden koparmak ve sınırların dışındaki konularda insanların siyaset yapmasını kısıtlamak anlamına gelecektir. Bu engellemeleri koymamak için şöyle bir tanım bizim açımızdan verimli olacaktır: Siyaset, insanın toplumsal yaşamında karşılaştığı ve toplumsal hayatı bir şekilde etkileyen her konuda müdahale etmesidir. Bu geniş çerçeve içinde siyaset hakkında bir yazı yazmak mümkün olmadığı için siyasete müdahale araçları üzerinden siyaseti tartışmayı tercih ettik. Daha çok bugünden bahsetmeyi düşündük fakat bugüne gelmenin merkez taşlarınıda yerine koymaya dikkat edeceğiz.

    Siyaset ve yabancılaşma başlıklı bu yazıda yabancılaşma noktaları göstermek istemiyoruz. Bu yazının bütününde yabancılaşmanın siyasette karşılığı anlatılacak. "Yabancılaşma, toplumsal pratiğin gerçek bilincinden şu ya da bu ölçüde uzaklaşılmasını anlatır." (1)

    Siyasetin en gelişmiş aracı olan partiler en genel anlamıyla Fransız İhtilali’nde ortaya çıkmıştır. İktidara gelen yeni sınıf kendi ideolojisini üretecek, meşrulaştıracak ve bunu toplumsallaştıracak araçlardan biri olarak siyasi temsili ve partileri hayata geçirmiştir. Kapitalizmin ortaya çıkmasıyla birlikte üretim tarzı değişmiş ve bununla birlikte üstyapılar yeniden biçimlenmiştir. Siyaset, üretim tarzından yani en genel anlamıyla ekonomiden (altyapı) bağımsız tartışılamaz.

    "... Siyaset ekonomiden farklılaşır da ve bu nedenledir ki ekonomi ve siyasetten ayrı ayrı söz edilebilir; [gene bu nedenledir ki] ekonomik yaşamın "kalıcı ve örgütlenmiş" alanından doğarak harekete geçen ve [kişiyi] dolayımsız olarak eyleme iten, ama [sonra] bireysel insan yaşamının hesaplarının, bireysel çıkarlar, vb.'dan farklı yasalara uyduğu, akkor halindeki atmosferinde duygu ve emelleri gündeme getirerek, [ekonomik alanı da] aşan "siyasal tutku"dan bahsedilebilir.!" (1931-32)." (2)

    Kapitalist üretim tarzı, üreticinin üretim araçlarından kopmasını öngörür. Bu, üreticinin özel mülkiyet kurumu aracılığıyla mülksüzleştirilmesi anlamına gelir. Kapitalizm, bunları merkeze alan çeşitli görüngülere bürünebilmiştir ve bu görünümler temel olarak demokrasi olarak adlandırılır. Demokrasiyi kısaca özgür, genel ve eşit oy mekanizmasıyla halkın temsilinin sağlanması olarak tanımlayabiliriz. Halkın temsilinin aracı olarak partiler devreye girmiş ve kitleyle siyaset arasında mesafe daha da netleşmiştir. Daha önceki üretim tarzlarında örneğin feodal beyliklerde siyasetin halkla ilişkisi daha çok güç odakları üzerinden oluyordu.

    Temsili sisteme gelinceye kadar siyaset alanında yoğun mücadeleler yaşanmıştır. Bu daha çok gelişmekte olan burjuva sınıfının iktidardan, yükünün azaltılmasını talep etmesi ya da daha sonraki süreçte iktidardan pay istemesi şeklinde gerçekleşen bir mücadele olmuştur. Örneğin "Magna Carta Libertatum ile kralın yetkileri sınırlandırılmıştır (1215)." (3) ya da "XIVüncü yüzyılın ilk yarısında parlamentoda Feodal beyler ve din adamları birlikte hareket ederek." (4) Lordlar Kamarasının nüvesini oluşturacaktır. Şövalyeler de çıkarlarını kendilerininkine daha yakın gördükleri şehir temsilcileri ile birlikte hareket etmeye başlarlar, bu birleşme Avam Kamarasını oluşturacaktır. Birbirinden farklı sosyal sınıfları temsil eden Lordlar ve Avam Kamaraları böylece ortaya çıkar.

    Fakat yeni sistem bir gerçeği değiştirmedi: "İlk esas şudur: gerçekten hükmedilenler ve hükmedenler, yönetenler ve yönetilenler vardır. Tüm siyaset bilimi ve sanatı bu ilksel, (bazı genel koşullarda, yani sınıflı toplum koşullarında) indirgenemez olguya dayanmaktadır." (5)
    "... Her ne kadar son çözümlemede toplumsal grupların bölünmesi olgusuna varılsa bile, görünenler ve bilinenler böyleyken, toplumsal olarak homojen olsa bile aynı grubun içinde hükmedilenler ve hükmedenler bölünmesi vardır; bir bakıma bu işbölümünün bir ürünü, teknik bir olgu olduğu söylenebilir. Bu beraber görünen nedenler üzerine spekülasyon yapanlar, temel sorunla karşılaşmamak için, bunda yalnız "tekniği", "teknik" gerekliliği, vb. görmektedirler." (5)
    Bugün artık temsili sistem oturmuştur. Temsili sistemin başlangıcı çok eskilere dayanmasına rağmen tüm dünyada yaygınlaşması ve demokrasinin bir gereği olarak temel öğelerden biri olarak tanımlanması kapitalizmle olmuştur. Temsili sistemde siyasetin taşıyıcısının temel aracının parti olduğunu ifade etmiştik. Max Weber partiyi şu şekilde tanımlar:

    " ‘Parti’ terimi, resmen özgür başvuruya dayalı yazılmayla üye olunan dernekleri anlatmak üzere kullanılacaktır. Etkinliklerinin adadığı amaç, bir örgüt içinde etkin üyelerine ülküsel ya da maddi yararlar sağlamak üzere erki elde etmektir. Bu yararlar, belli bir nesnel siyasanın gerçekleştirilmesi ya da kişisel çıkarlar elde edilmesi ya da her ikisi birden olabilir."
    Max Weber sosyolojik bir tanımlama yapmış, partinin işlevinden çok partidekilerin etkinlikleri üzerinden partiyi tanımlamıştır. Partinin temel öğelerini sayarsak; ideoloji-politika ve örgüttür ve bunlardan biri olmadan bir partiden bahsetmek mümkün değildir. İdeoloji ve politika programla birlikte ortaya dökülebilir ya da politika güncel ihtiyaçlar çerçevesinde üretilebilir. Örgütsel ayak ise partinin hedefleri doğrultusunda hareket etmesinin ve varlığının zorunlu koşuludur.
    Partinin işlevi onu hareket ettiren kişilerin tekil çıkarlarından öte sunduğu bütünlüklü bir program doğrultusunda hareket ederek toplumu yönetmeye aday olmak ve iktidara gelince toplumu yönetmektir. Yönetme işi, toplumu programının anlamlı ve toplumun çıkarına olduğunu kabul ettiren parti tarafından yapılır. Bugün artık toplumun çıkarı kavramı, ideolojinin çok çeşitli dolayımlarla üretilmesi sonucu topluma yabancılaşmış bir kavramdır.

    Toplumun çıkarları kavramı partilerin varoldukları sistemi reddederek yeni bir sistem koymadıkları noktada devletin çıkarları noktasında tanımlanmaya başlamıştır. Devletin çıkarları ise kapitalizmin çıkarları yani burjuvazinin çıkarlarından bağımsız tanımlanamaz. "Çağdaş devlette asıl olarak kayırmacılığa dayalı olarak örgütlenen partilerin en bilinen örneği, son kuşak Amerikalıların iki büyük partisidir. Asıl olarak belli sorunlara ve düşünyapılara yönelik partiler, eski tür tutuculuk ve liberalizm, kentsoylu demokrasisi, daha sonra Toplumcu Demokratlar ve (Katolik) Merkez Partisi'dir. Sonuncusu dışında, hepsindeki çok belirgin öge sınıfsal çıkar ögesidir. Merkez Parti başlangıçtaki izlencesinin başlıca noktalarını elde ettikten sonra, çok geniş ölçüde arı bir kayırmacılık partisine dönüştü. Bütün bu parti türlerinde, en arı biçimde sınıfsal çıkarların anlatımı olanlarda bile, parti önderlerinin ve kurmaylarının erk, konum ve ücret gibi (düşünsel ve maddi) çıkarları her zaman önemli bir yer tutar. Seçmenlerin çıkarları ise, ancak savsaklanmaları seçimleri kazanamama tehlikesini birlikte getirdiği ölçüde göz önüne alınır. Kamuoyunda siyasal partilere karşı olumsuz tutumun kaynaklarından biri de bu olgudur." (7)
    Artık partiler, kişisel (sınıfsal) çıkarları merkeze almış durumdadırlar ve bu kitlelerin siyasetten uzaklaşması ve bir partiyi seçerken programları değil kişileri merkeze almalarını getirmiştir. Yönetmeye aday kişilerse ne kadar caf caflı propaganda yaparsa o kadar tutulur hale gelmiştir. Partilerin kimliksizleşmesi, belli grupların çıkarlarını temsil eder hale gelmesi sonucu ve bunun bu şekilde kabul edilebilir olması anlık bir olay değil, kitlelerin politikadan uzaklaş(tırıl)masıyla birlikte olmuştur. "İnsanların temel çelişkilerin bilincine ideoloji alanında vardıklarına ilişkin tezin, psikolojik ve ahlaksal nitelikli değil de tersine organik ve epistemolojik nitelikli olduğu unutulduğundan, siyaseti ve dolayısıyla tarihi sürekli bir marche de dupes, hokkabazlık ve el çabukluğu oyunu olarak ele almaya eğilimli bir algılama biçimi yaratılmış bulunmaktadır. "Eleştirel" etkinlik dolandırıcılıkların keşfedilmesine, skandalların yaratılmasına ve önemli şahsiyetlerin cebindeki paraların hesabının yapılmasına indirgenmiş olmaktadır."
    Taraf olmayı dayatan partililik artık bugün bunu ifade etmemektedir. Örneğin Amerika'da başkanlık seçimlerinde gözlemlenen olgu en çok para harcayarak propaganda yapan adayın seçilme şansının artmasıdır. Bu aday depolitizasyonun politikasını yapar: yakışıklı veya olgun, çekici, iyi aile babası (anası) olmak, müzik aleti çalmak, çok ünlü bir sevgilisi olmak gibi. Bu adayların seçim masrafları bağış olarak belirli sermaye gruplarınca karşılanır ve bu o adayın ancak bu gruplara karşılık olarak bir şeyler vermesiyle mümkündür.

    Bugün siyasette Can Kozanoğlu'nun dediği gibi "cilalı imaj devri" yaşanmaktadır. Türkiye siyasetçileri özel fotoğrafçılarda güleryüz göstermekte, kilolarını vermek ve halkın karşısına "iyi bir temsilci" olarak çıkmak için yurtdışında zayıflamakta, genç, dinamik ve aktifliğinin göstergesi olarak spor yaparken demeç vermektedir.

    Yukarda tanımlananlar kapitalizm içindeki ve onun sürdürücüsü partilerdir. Komünistlerin ve faşistlerin parti anlayışları farklıdır. Komünistler partiyi iki ayrı dönemde ve iki ayrı işlevde tarif ederler:

    1)Kapitalizm koşullarında, sistemi değiştirmeyi hedefleyen, mücadele eden parti, 2)Sosyalizmde kitlelerin partisi... Komünizm ise sınıfların ortadan kalkacağı bir dönem olacağı için partiye de (en azından iki maddede sayılan anlamda) gerek yoktur.

    Faşizm ise aslında kapitalizmin diktatoryan bir versiyonudur. Bunun en somut örneği Hitler faşizminin destekleyicilerinin Siemens gibi sermaye grupları olmasıdır. Parti faşizmde Führer demektir. Korporatist sistem meslek örgütlenmesine dayanır ve bu örgütlenme tarzında sonuç olarak tek söz söyleyen Führer'dir. Milyonlarca insanı peşinden sürükleyebilen Hitler faşizmi, bize çoğunluğun her zaman haklı olmadığını göstermektedir.

    Partiler ve partililer üzerine bu kadar yazdıktan sonra biraz da seçim sistemi üzerine değinmek gerekir. Gramsci seçimleri şöyle tanımlamaktadır: "Devlet organlarını oluşturucu seçim sistemine karşı tekrar tekrar yöneltilen en bayağı basma kalıp sözlerden biri de şudur: [seçimde] "sayı en yüksek yasadır"... Ama gerçekte ne sayının "en yüksek yasa" ne de her seçmenin görüşlerinin ağırlığının "tastamam" birbirine eşit olmasının hiç bir biçimde doğru olmadığı ortadadır. Bu durumda da sayılar basit tarafından araçsal birer değerdir: bir ölçü ve bir oran sağlarlar, o kadar. Öyleyse ne ölçülmektedir? Ölçülen bütünüyle, az sayıda bireyin, aktif azınlıkların, seçkinlerin, öncülerin, vb. düşüncelerinin yayılma ve inandırma yetenek ve etkinliği, bir başka deyişle adı geçenlerin ussallığı, tarihselliği ve somut işlevselliğidir." (9)

    Yayıncılık, 1984, s.67. Gramsci'nin söyledikleri olması gerekendir, olan değil.
    Yukarıda partilerin sunduğu programlar üzerinden değil, adayların kişilikleri, harcanan para miktarıyla orantılı halkın hayatına renk katmasıyla ve ayrıca sermaye gruplarının desteğinin sadece para üzerinden değil tüm iletişim araçlarının kullanılmasını sağlamasıyla seçimlerde "yayılma, inandırma yetenek ve etkinliğin" ortaya çıktığı görülmektedir.

    Temsili sistem, birilerinin başkaları adına konuşmasını yasallaştırmış ve bu, zamanla kişileri dinleyici daha sonra ise sadece oy atıcı konuma getirmiştir. İnsanlar kendi hayatlarını yönlendirmede söz sahibi olmaktan uzak düştükçe sürüleşmiş ve tepkisizleşmişlerdir. Kendine yapılan haksızlıklara karşı refleks üretemeyen insan, siyaset gibi bir aracı hiç kullanamaz hale gelmiştir.
    Son söz olarak bize de şöyle seslenmek düşüyor: Size dair verilen kararlarda sessiz çoğunluk olmayın.

    Alintidir..
    Siyaset Bilimi Nedir?


    "Siyaset" Arapça kökenli bir sözcük olup, at eğitimi anlamına gelmektedir.Bunun yanında aynı kavrama karşılık Batı'dan alınan "politika" sözcüğü Yunan kökenli bir sözcüktür. "Siyaset" sözcüğünün günümüzdeki anlamıyla siyaseti ülke, devlet, insan yönetimi biçiminde tanımlamak olanaklıdır.Siyaset bilimini bir bilim olarakta, siyasal otorite ile ilgili kurumların ve bu kurumların oluşmasında ve işlemesinde rol oynayan davranışların bilimi olarak tanımlayabiliriz
    Siyaset Biliminin Doğuşu ve Gelişimi

    Siyasal konulara eğilmiş ve bu alanda önemini günümüze kadar koruyan yapıtlar vermiş olan düşünürlere Eski Yunan'dan başlayarak rastlanır.Ama yakın zamanlara gelinceye kadar,siyaset konusuna ilişkin yapıtlar felsefi olmaktan öteye geçememiştir.
    Siyaset biliminin gelişimi anlatılırken siyasal düşünce tarihi içindeki yeriyle birlikte bu konuyu açıklamaya çalışmak ayırdedilemez bir gerçektir.
    Siyasal düşünce alanında felsefeden bilime doğru yönelişin Aristoteles(M.Ö. 384-322) ile başladığını söyleyebiliriz.Aristoteles'in, çağındaki Yunan kentlerinin anayasasını ve siyasal sistemlerini karşılaştırmalı olarak incelemesiyle ortaya çıkan "Politika" adlı kitap, siyaset biliminin belki en eski kurucu kaynağını oluşturmaktadır.
    Aristoteles'ten uzun zaman sonra siyaset biliminin ikinci öncüsü görünümüyle ortaya çıkan kişi, Tunuslu bir İslam düşünürü olan İbni Haldun'dur.(1332-1406)İbni Haldun devlet ve iktidar kavramlarını bilimsel bir yaklaşımla incelemiştir.Oysa aynı çağda yaşayan Batılı Hıristiyan düşünürleri, olaya dinsel bir açıdan bakmışlardır.
    Siyaset bilimini doğuşunda rol oynayan üçüncü bir isim olarak da bir İtalyan düşünürü olan Machiavelli'yi görmekteyiz.(1469-1527)Amaca ulaşan her aracın meşru olduğunu söylemiştir.Aristoteles'in Politika'sı gibi, Machiavelli'nin Prens'i siyaset biliminin temel kaynakları arasına girmiştir.
    Machiavelli bu eserinde devletlerin ya Cumhuriyetle ya da Prenslikler biçiminde yönetildiklerini söyler ve Prens adlı eserinin konusunun da prenslikleri incelemek olduğunu belirtir.(Siyasal Düşünceler ve Yönetimler, Göze, 1995, 103)
    19. yüzyılla beraber,artık genel olarak toplumsal ve özel olarak da siasal düşüncenin bilimselleşmeye başladığı görülmüştür.Teknolojik atılımlar ve sanayileşme süreci, batılı toplumların yapısında hızlı değişmeler yaratmıştır.Kentler hızla kalabalıklaşmış, sanayi emekçilerinden oluşan yeni bir sınıf siyaset sahnesine girmeye başlamıştır.Siyaset bilimi de bu hızlı yapı değişiklerinin getirdiği sayıca ve önemce büyük sorunlara çözüm aranırken, bir kargaşa gibi görünen toplumsal olayların nedenleri ve aralarındaki bağlantılar araştırılıken doğmuştur.
    Sosyolojinin kurucusu sayılan Auguste Comte(1798-1853), aynı zamanda siyaset biliminin de doğasına katkı yapan önemli mismler arasında yer alır.Sosyoloji zamanla sosyal bilimler arasında kendine yer etmesiyle sosyolojiden hareketle yeni bilim dalları oluşmuştur.Buradan hareketle toplum bilimleri içinde bir dal oluşturan siyaset bilimi de belirli bir uzmanlaşma süreci içine girerek "siyasal bilimler"e dönüşmüştür.
    Siyaset bilimine katkı yapan kişilerden bir diğeri de Alexis De Tocqueville'dir.(1805-1859) Onun Amerika'da Demokrasi isimli yapıtı tam anlamıyla bilimsel sayılabilecek ilk ve önemli bir çalışmadır.Kitap,özellikle toplumsal ekonomik gelişmenin siyasal sistem üzerindeki etkisini ortaya koymak bakımından önem taşımakta ve birçok açıdan güncelliğini sürdürmektedir.(Siyaset Bilimi, Daver, 1968, 22-23)

    Siyaset Biliminin Konusu


    Siyaset Biliminin konusu üzerinde, bilim adamları arasında tam bir görüş birliğinden söz etmek zordur.Bazılarına göre konu yalnızca devletle sınırlıdır.Ama çoğunluk daha geniş bir kavram olan iktidardan hareket etmektedir.
    Devlet, toplumların evriminde yönetimin kurumlaşması aşamasında ortaya çıkmıştır.Siyaset ise devletten önce de, devletin dışında da var olmuştur.Öte taraftan iktidar kavramı, otoriteyi de içerir.Otoritenin görüldüğü her yerde de "yöneten" ve "yönetilen" ayrımı bulunur.Toplumun en küçük birimlerinde, hatta ikili bireysel ilişkilerde bile otoriteye rastlayabiliriz.Bu açıklamaların sonucunda siyeset biliminin konusu olarak "devlet"i kabul etmek nasıl fazla dar bir çerçeveye sıkışmak demekse, iktidar anlayışına sığınmak da siyaset bilimini ilgisi olmayan alanlara itmek anlamına gelir.
    İktidar kavramı, karar alma ve onu uygulama, uygun bulma gücünü içerir.Bu nedenle de düşünülebilecek tek iktidar bilimi siyasal iktidar değildir.Örneğin günümüzde bir ekonomik iktidardan söz edilebilir.Siyaset Bilimini ilgilendiren, siyasal iktidarın oluşumu, paylaşılması, işleyişi ve kullanılmasıdır; siyasal iktidarla ilgili süreçlerdir."Ekonomik iktidar" başta olmak üzere diğer iktidar türleri ise, siyaset bilimini ancak bu çerçeveye etki yaptığı ölçüde ildilendirir.Örneğin aile içi iktidar siyaset biliminin konusunda yer almaz.Ancak, ne zaman ki aile içi iktidar, aileyi oluşturan bireylerin siyasal davranışlarına yansıdığı ölçüde, oy verme eğilimlerine etki yaptığı zaman siyasal bilimin konusu olur.(Siyaset Bilimi, Kışlalı,1999, 18)

    Siyaset Biliminin Kapsamı


    Siyaset biliminin kapsamı ve bölümlerinin saptanmasında, UNESCO'nun öncülüğü ile 1948'de yapılan bir çalışma genellikle hareket noktasını oluşturur.Bu tarihte Paris'te toplanan siyaset bilimciler, dörtlü bir sınıflandırmada birleşmişlerdir.
    1. Siyaset Kuramı
    a. Siyaset Kuramı (genel)
    b. Siyasal Düşünceler Tarihi
    2. Siyasal Kuramlar
    a. Anayasa
    b. Devlet Organları
    c. Yerel Yönetimler ve Bölge Yönetimleri
    d. Kamu Yönetimi
    e. Devletin Ekonomik ve Toplumsal Görevleri
    f. Karşılaştırmalı Siyasl Kuramlar
    3. Partiler, Siyasal Kurumlar, Kamuoyu
    a. Siyasal Partiler
    b. Siyasal Grup ve Dernekler
    c. Yurttaşın Devlet ve Hükümet İşlerine Katılması(seçimler)
    4. Uluslarası İlişkiler
    a. Uluslararsı Siyaset
    b. Uluslararsı Örgütler ve Yönetim
    c. Devletler Hukuku
    Ayrıca siyaset biliminin kapsamı, birçok bilim dalıyla yakın bir ilişki içinde bulunmasını zorunlu kılmaktadır.Tarih, hukuk, ekonomi, coğrafya, sosyoloji, psikploji, demografya, istatistik gibi.(Siyaset Bilimi, Kışlalı, 1999, 33; Siyaset Bilimi, Daver, 1968, 60-61)

    Siyaset Bilimindeki Bazı Kavramlar

    Devlet: Belli bir parçası üzerine yerleşmiş; bir insan topluluğuna dayanan ve topraklar üzerinde bulunan herşey üzerinde otoriteye sahip, siyasal bir örgütle donanmış sosyal bir organizasyondur.

    Siyasal Kurum: Devlet, siyasi parti, siyasi dernek gibi kurumlar ve siaysal iktidar faaliyetleri ile ilgili kurumlardır.

    Siyasal Sosyalleşme: Yetişkinlerin siyasal davranışlarının gerisinde yer alan ve çocukluktan itibaren grup, aile içinde öğretilen sosoyal değerleri kapsar.


    Siyasal Elit: Elit terim olarak Türkçe karşılığı "seçkinler" anlamına gelir.Siyasal elit ise, yüksek iktidar sınıfı olarak tanımlanır.

    Polifikasyon: Siyasal toplumları yaratan sürece polifikasyon yani siyasal sistemleştirme denir.
    (Siyaset Bilimi, Daver, 1968, 78-121-122-123-156-172)

    Kamuoyu: Bir konuyla ilgili olarak halkta beliren fikir ve kanaat, genel kanı.

    Demokrasi :Yunanca'dan türemiş bir kelime olan demokrasi, basit anlamıyla halkın kendi kendini yönetmesi demektir.Demokrasi, batı toplumlarının sınıfsal yapılarındaki gelişmeler sonucunda ortaya çıkan bir yönetim anlayışı olarak, günümüzde bu gelişmeler sonucu, bazı temel ilkeler üzerine oturmuştur.Bir devletin demokratik olabilmesi için ;
    a) Serbest seçim ve temsil ilkesinin,
    b) Genel ve eşit oy ilkesinin,
    c) Seçimler sonucu oluşan parlamentoda çoğunluğun yönetme hakkına saygı ilkesinin,
    d) Azınlığın haklarının korunması ve çoğunluğun yetkilerinin sınırlanması ilkesinin,
    e) Yasalar önünde eşitlik ilkesinin,
    f) Kişinin devlete karşı temel hak ve hürriyetlerinin korunması ilkesinin; anayasal düzen içinde güvence altına alınmış ve uygulanıyor olması gerekir.(Anayasa Hukukunun Temel Kavramları, Yüzbaşıoğlu, 2000, 1476)

    Siyasi Parti: Halkın desteğini elde etmek şartıyla siyasi iktidarı elde etmek veya paylaşmak amacını güden sürekli bir örgüte sahip siyasi kuruluşlardır.(Anayasa Hukuku, Hazır,1996, 118)

    Siyasal Davranış: Çeşitli alternatifler arasında bir tercih yapmak, yeni karar vermek ve buna uyan eylemlere girişmektir.(Siyaset Bilimi, Kışlalı, 1999, 28)

    Otorite: İtaat edenler tarafından meşru görülen iktidardır.(Anayasa Hukuku, Hazır, 1996, 70)

    Siyasi İktidar: Bir ülke veya toplumun bütünü üzerinde geçerli olan, maddi kuvvet ve zor kullanma gücüne sahip iktidardır.(Anayasa Hukuku, Hazır, 1996, 66)


    Siyaset Biliminde Yöntem ve Teknikler


    Siyaset bilimi, siyasal otorite ile ilgili kurumların ve bu kurumların oluşmasında ve işlemesinde rol oynayan bilim olarak tanımlanabilir.Siyaset bilimi de diğer sosyal bilimler arasında yer alan bir sosyal bilim dalı olduğuna göre, onun da bir metodu olaylara, yaklaşım biçimi olmalıdır.İşte tam bu noktada siyaset bilimi, biraz önceki tanımda ifade edilen kavramları açıklarken ve incelerken kendine has bir takım metodlara başvurmak durumundadır.Ancak toplum bilimlerinin en genç dallarından biri olması nedeniyle siyaset bilimi, diğer toplum bilimlerinde dahi yeni yeni kullanılmaya başlanmış bir takım teknikleri, kendine has yeni teknikler haline getirememiştir.
    XX. yüzyılda siyaset bilimi, olması gerekenle uğraşmayı bırakıp, gerçekte olanı kendine konu almıştır.Ancak değer yargılarını tamamıyla kapsam dışı bırakmayıp, bir olguymuş gibi değer yargılarını incelemekte fakat bu yargıların değerlendirmesine girmemektedir.
    Siyasal bilim araştırmacısı en genel ifade ile gözlediği gerçekleri toplar, sınıflandırır ve bir analize sokar.Kütüphane çalışmaları ve istatistik verilerin incelenmesi yoluyla çalışmalarına yön verir.Çalışmalarında saha çalışmalarına da yer vererek, bu bağlamda genel olarak gözlem yöntemini kullanır.(Siyaset Bilimi, Çam, 1975, 21)
    Sosyal bilimcinin, buna koşut olarak siyaset bilimcinin, karşısına bir takım metodolojik engeller çıkmaktadır.Bunlardan biri deney güçlüğüdür.Bilindiği üzere, sosyal bilimlerde sosyal olayları deneye tabi tutmak oldukça güçtür.Ancak bazı sosyal bilimlerde ve bu rarada siyaset biliminde belli ölçüde bazı deneylere girişilebilir.Ancak burada bahsi geçen deney, laboratuvardaki deneylerden çok farklıdır.Çünkü burada sosyal içerikli olgu ve olaylar gündemdedir.Örneğin Kabine Sistemi ile Başkanlık Sistemi karşılaştırılabilir; yahut aynı memlekette zaman içinde tek meclis sistemi ile çift meclis sistemi, bunların fayda ve sakıncaları incelenebilir.(Siyaset Bilimi, Daver, 1968, 47)
    Siyaset bilimi, hemen hemen tüm bilimlerde kullanılan tümdengelim ve tümevarım metodlarını da kullanmaktadır.Tümevarımda gerçekler toplanarak bir takım genellemelere gidilir.Tümdengelimde ise, önce genellleme yapılıp, sonra olaylara inilir.Tümdengelime siyaset biliminde özellikle teorik konularda rastlanır.
    Yapılan bu açıklamalardan sonra şimdi de bu konuda kendine has bir takım özellikleri olan birkaç yöntemden bahsedelim.
    Bunlardan ilki, Makro ve Mikro analizdir.Bilindiği gibi siyasal sistemle birey arasında devamlı ve karşılıklı bir ilişkiler örgüsü vardır.Siyasal sistemi birey davranışlarıyla etkilediği gibi bireyler de,tutum ve davranışlarıyla, siyasal sistemi etkiler.Bu karşılıklı etki iki analiz metoduyla ortaya çıkarılabilir:Makro ve Mikro Analiz.Sosyal bilimlerde makro, millet, devlet gibi büyük birimleri; mikro da ufak birimleri - özellikle bireyleri - gösteren terimdir.Bu bağlamda, bir siyasal parti sisteminin ya da seçim sisteminin siyasal rejim istikrarına ne yönde etkide bulunduğunu araştırmak bir makro analiz konusudur.Buna karşılık bireylerin politika ile niçin uğraştıkları ve neşekilde ilgilendikleri sorusuna cevap aramak, bir mikro analiz çalışması yapmak demektir.
    İkinci yöntem Ampirik çalışmalardır.Bir kısım siyaset bilimciler çalışmalarında ampirik araçalarla hareket etmekte ve daha çok tümevarım yolundan giderek, topladıkları bilgiyi ve yaptıkları gözlemleri sistemleştirmekte, bir takım sonuçlara varmaktadır.Özellikle seçmen davranışı, oy verme gibi siyasal davranış konularındaki çalışmalar böyledir.
    Diğer bir yöntem, problem çözmedir.Siyasal bilimdeki araştırmaların çoğu bugün problem çözmeye yönelmiştir.Problem çözmeye bir takım önermelerle başlanabilir; fakat burada önemli olan, bir takım genel prensiplare, kanunlara ulaşmaktan çok, belli somut problemleri çözmektir.Örneğin az gelişmiş ülkelerde demokrasinin işlememesi problemini ele alan siyasal bilimci bu olayın nedenlerini araştırır ve böyle ülkelere uyabilecek bir siyasal rejimin şemasını çizmeye çalışır.
    Son olarak ifade edilmesi gereken bir yöntem de, Kurumsal Tasvir, Tanımlama ve Analiz-Teori kuramıdır.Siysal bilimcilerin çoğu bugün kurumsal tasvir, tanımlama ve çözümleme metodunu kullanmaktadır.Örneğin" bir yasama organının, bir mahkemenin yapısı, kuruluşu nedir?Bunlar nsaıl çalışır?" tarzındaki sorulara cevap ararlar.Daha çok bir takım bilgiler toplanılarak, genel prensipler halinde ifadeye çalışmadan, yahut sebep-sonuç ilişkisini aramadan çalışmak kurumsal tanımlama ve analiz metodudur.(Siyaset Bilimi, Daver, 1968,49-50) Tam bu noktada siyasal alanda sebep-sonuç ilişkisine dair birşeyler söylenebilir.Şöyle ki, siysal olayların çok ve karmaşık nedenlere sahip oluşu, neden-sonuç ilişkisinin açıkça ortaya konmasını engellemekte, en azından çok zorlaştırmaktadır.Bunula beraber, siyasal bilimci, gözlemlediği olaylardan bir neden-sonuç ilişkisi sezmeye çalışır.Bir varsayım geliştirir.Çoğunlukla tarihe başvurarak, varsayımını doğrulayacak örnekler göstermeye çalışır.(Siyaset Bilimi, Kışlalı, 1999, 20-21)
    Sonuç olarak şunu söyleyebiliriz ki; siyaset bilimi diğer toplum bilimlerinden yöntem ve teknik açısından pek farklı değildir.Siyaset bilimde kullanılan araçların çoğu diğer bilimlerce bulunmuş, siyaset bilimci de bunların kullanımını geliştirmiştir.(Siyaset Bilimi, Çam, 1975, 22)


    Siyaset Bilimi ve Diğer Bilimler
    Din ve Siyaset ilişkisi:
    Başta devlet olmak üzere siyasal kurumların ve siyasal düşüncelerin dinin, din kurallarının, teolojik ve metafizik ilkerin etkisinden kurtulup bağımsız hale gelmesi uzuzn bir sosyal ve tarihi geşilmenin sonucudur.
    Avrupa'da ve diğer ülkelerde din, zuzn yüzyıllar süren bir devirde toplumu ve devleti düzenleyen başlıca kuvvetlerden biri olmuştur.Toplumların gelişmesinde, devletlerin organlaşmasında, kültürlerin oluşmasında dinin etkisi görülmüştür.
    Dinler, içlerinden çıktıkları ortam değiştikten sonra da etkilerini belirli ölçülerde sürdürürler.Bu etkinin siysal yaşamda genellikle tutucu yönde yansıdığı söylenebilir.

    Ahlak ve Siyaset:
    Siyasette araç ve amaç ilişkisi:Bir araç olarak, siyasal iktidar her hangi bir amacın gerçekleştirilmesi için kullanılabilir.Bazı araçlar etik yönden nötrdürler.Bunların ahlaki değeri sadece hizmet ettikleri amaca bağlıdır.
    Siysal iktidarın özünde bir kötülük olduğu, siyasal iktidara sahip olanların, bunu, başkalarını boyunduruk altına almak, kişisel ve zümresel yarar sağlamak için kullandığı öne sürülmektedir.Özellikle kutsal kitaplar ve din adamları bu temayı işlemektedirler.Fakat düşünülen ideal toplumları gerçekleştirmek için yine de iktidar aracına ihtiyaç vardır.Siysal iktidarsız bir toplum düzeni düşünülemez.

    Siyaset ve Bilim:
    Bilim halinde siyaset:Bilim
    halinde siyasetten sık sık sözedilmiştir.Hatta Eflatun gibi bazı düşünürler siyasetin bilginler tarafından yapılması halinde toplum için yaralı sonuçlar doğuracağını ilrei sürmüştür.Siyasette bilgi başarı için çok önemli bir faktördür; fakat yeterli değildir.Siyasette başarılı oldukları kabul edilen Bismarck ve Atatürk gibi bazı şahsiyetler büyük bir siyasal bilimci olmamaları yanında, çok tanınmış düşünürler ve yazarlar da değillerdir.Fakat bütün büyük devlet adamları, usta politikacılar bilimin önemini hiçbir zaman inkar etmemişlerdir.

FEODALİZM

FEODALİZM


Feodalizm diye bilinen toplumsal, ekono­mik ve siyasal yapı en yetkin şeklini on ikinci ve onüçüncü yüzyıllarda Kuzey Fransa'da bul­muştur. Feodalizm, uzlaşımsal olarak feodal özelliklerin görüldüğü Japonya ve Avrupa'nın diğer bölgeleri için de kullanılan bir yafta olup bu sistemin Avrupa'da Orta Çağlar ola­rak bilinen beş yüzyıl boyunca sürdüğü kabul edilir. Feodalizm kesin olarak tanımlanamaz, çünkü örneklerin çeşitliliği ve hiçbir tekil ör­neğin beş yüzyıl süren Avrııpa'dakİ feodal dö­nem boyunca değişmeden kalmamış olması buna imkan tanımaz.
J.Praver ve S.N.FJsenstadt en gelişmiş feo­dal toplumların beş ortak özelliğini şöyle sıra­lar: I- Lord-Vassal İlişkileri, 2- Başlıca ulusal düzeyden çok yerel ve nİsbeten işlevlerin da­ha ayrımlaştığı düzeyde geçerli olan kişiselleş-mişyönetim, 3-Temelde askeri nitelikteki hiz­metlerin karşılanmasında fieflerin (tımarla­rın) kullanılmasına dayanan bir toprak ağalığı sistemi, 4- Özel ordunun mevcudiyeti, 5- Lord-ların birer serf olan köylüler üzerindeki hakla­rı. Bunlar, merkeziieşmemiş ve bir krala dek uzanan tek bir otorite çizgisine ait biçimsel il­keye rağmen saygınlık sıralaması İçinde kişisel bağlara ilişkin hiyerarşi!; bir ağa oturan siya­sal bir sisi emi karakterize eder. Bu durum, kollektif savunmayı ve düzenin sürdürülmesi­ni temin e.der. Ekonomik temel, üretimin ma-noryal organizasyonu ve lordlatın kendi siya­sal işlevlerini yerine getirmek için ihtiyaçtan olan artık değeri sağlayan bağımlı bir köylü­lüktü.
Feodalizm konusunda uyanan sosyolojik il­gi, şu yönlerde gelişti: M.Weber Ekonomi ve Toplum adlı kitabında, coğrafi olarak dağıl­mış bir organizasyonun yanısıra, palrİmonya-lizmin bir şekli olarak gördüğü feodalizmin si­yasal düzenlemeleriyle de ilgilendi. Sözkonu-su dağılmış organizasyon içerisinde uyruklar, kendi merkezi otoritelerinin bağımsızlığını öne sürebiliyorlardı, lordlar, vassallar ve alı— vassallar arasındaki saygınlığa dayalı kişisel bağlar, siyasal birleşik grupla yer değiştiriyor­du. K.Marx ve F.Engels, kapitalizm öncesi üretim tarzlarıyla çok kısa olarak ilgilenmiş­ler, fakat lv70'li yıllarda bazı Marxisı sosyo­loglar feodal üretim tarzı üzerine kafa yorma­ya başlamışlardır. İşçilerin üretim araçları üze­rindeki her türlü denetimden yoksun bırakıldı­ğı kapitalizmden farklı olarak feodalizm, köy­lülere bu araçların bazılarına (her ne kadar ya­sa] bir adı yoksa da) etkili biçimde sahip olma hakkını tanıyordu. Lordlarla köylüler arasın­daki sınıf mücadelesi, köylülere ayrılan üre­tim birimlerinin büyüklüğü, kiracılığın şanları ve tıpkı otlak, sulama kanalları ve değirmen­ler gibi temel üretim araçlarının kontrolü üze­rinde yoğunlaşıyordu. Çağdaş Marxist yakla­şımlarda bu yüzden iddia edilen şey şudur: Sözgelimi, köylü-kiracının, tüketim haklarına sahip olmakla üretim üzerinde de bir miktar kontrolü olduğundan, 'ckonomi-dışı şartlar' toprak ağalarının köylüler üzerindeki deneti­mi sağlama almasını gerekli kılmaktadır. Bu şartlar, esas İtibariyle siyasal ve ideolojik kon­trol biçimleridir. Feodal üretim tarzı böylece artık değerin rant şeklinde eide edilmesine im­kan tanıyan bir üretim tarzıdır. Feodal rantın bazı şekilleri sözkonusudur: Tür bakımından,
para ya da emek ramları feodal rantlardan iki­sidir. Bu üretim tarzının değişik şekilleri rant­taki bu değişmelere bakılarak tammlanabilir. Örneğin emek rantı {emekten elde edilen rant) özel bir iş süreci tipi gerektirir. Bu iş sü­reci tipi, lord ya da başka birisinin gözcülüğü' altında mülk (demesine) üretimiyle kiracıla­rın bağımsız üretiminin birleşmesinden mey­dana gelir. Feodalizmden kapitalizme geçiş, bu açıdan, doğaya karşı sürekli mücadele İle gelirin rantla genişlemesinin sonucu ortaya çıkmıştır.
Feodalizmin tanımı konusunda çok sayıda görüş ileri sürülmüştür. Sözcüğün, çok genel terimlerle ortaçağ Avrupa toplumunun ya da herhangi bir yerdeki benzer toplumların eko­nomik ve siyasal ilişkilerinin tamamını dile ge­tirmek için.kullanılması mümkündür. Böyle bir görüş benimsendiği takdirde vurgu, nor­mal olarak köylü halkın kapalı ya da doğal bir ekonomideki iş hizmetlerinin aşırı vergilendi-. rilmesı yoluyla sömürülmesi üzerinde topla­nır. Tımar (fief) kurumu çok önemlidir: Belli bas,l.ı toplumsal ilişkiler, hem toprak hem de İnsan kır üzerinde egemen I iği olan lordluğa gö­re belirlenir, liöyle bir tanım sık sık neredeyse 'ortaçağ' ile eşanlamlı kılınacak derecede ge­nişletilir ve böylece hiç bir gerçek değeri kal­maz. Ne var kİ daha dikkatli kullanıldığında bile önemli sorunlar doğurmaktan geri dur­maz bu tanım.
Ortaçağ dönemi boyunca ekonomi, tek bir feodalizm modelinin uygulanmasına güçlük­ler yıkanacak dönüşümler geçirdi, l'ara, daha Önce düşünülenden çok daha önemli olup pa­zar için üretim daha geniş çaplı yapılmaktay­dı. Köylülüğe bağlılık derecesinde gerek kro­nolojik gerekse coğrafi olarak pek çok değiş­meler sözkonusuydu. İngiltere'de pek çok iş hizmeti feodalizmin zirvesinde olduğunun sa­nıldığı bir donemde, yani onikinci yüzyılda, ta onüçüncü yüzyılda yeniden diriltilene kadar gerilemişti. En iyi durumda, toplum kısmen I e-odaldi ve şurası önemlidir ki, feodalizmin en büyük tarihçilerinden birisi olan Marc liluch'un innıımnda, feodal lordkıkların yant-sıra 'diğer otorite biçimlerinin, aile ve devletin hayatiyetini sürdürmesİ'ne yer verilmiştir. Anahtar bir unsur olarak aristokratik lordlu-ğun siyasal sınırlamaları altında küçük çaplı köylü üretimini gözönüne almak suretiyle fe­odalizmi geniş anlamda yeni baştan tanımla­ma yönündeki itim girişimler tatmin edici ol­maktan uzaktır.
Genel bir feodalizm tanımı aramaya karşı çı­kan bir başka görüş, askeri hizmete karşılık öz­gül bir toprak ağalığı tipi üzerinde durur. Fe­odalizm sözcüğünün kendisi Latince j'eııdum ya da fief(tıniür) ten gelir. (Fief (tımar) genel­likle kırk günlüğüne atlı olarak yerine getiri­len hizmete karşılık bir şövalye tarafından el­de edilen toprak demektir.) Bu tür terimlerle feodalizmin çok daha tatminkar bir tanımım ve açıklamasını yapmak mümkündür. Siste­min Karolenj İmparatorluğunun çöküşü gibi, onaltıncı yüzyılda kamu otoritesinin çöküşüne kadar uzanan kökleri vardır. İnsanlar, kendile­rini, onlara tımarlar sıfatıyla toprak ihsan eden lordlara kayıtsız şartsız teslim ediyorlar­dı. Şövalye ve kale, lordluğun kendi lorduna biat olarak bilinen kendine has bir seremoniyi icra eden insanlardan ya da vassaldan doğdu­ğu bu feodalizm tipi için temel teşkil eden iki unsurdu. Sistem, onbirinci yüzyılda Norınan-lar tarafından ithal edilen İngiltere ve Güney İtalya gibi ülkeler İstisna edilirse, tedrici ola­rak cvrimleşmişıi. Tımarlar tevarüs hakkına sahip olmaya başladılar ve bazı vergilere karşı­lık lordun hakları ya da feodal vergiler gide­rek kesinlik kazandı. Örneğin bir lord, en bü­yük oğlunun şövalye olması İçin gereken para­yı ödemesine yardım etmek amacıyla vassalla-rından yardım İsterdi. Buradan karmaşık hu­kuk sistemi doğdu: Lordun kiracıları üzerinde­ki yasal haklan feodal bir toplumda önemli bir unsur haline geldi.
Böyle bir tanım oklukça tatminkardır. O, hiç bir toplumun herhangi bir zamanda bütünüy­le fcodulleşmediğini dile getirmeye çabala­makladır. İngiltere örneğinde kral hiç bir za­man yalnız başına feodal sipahi (cavalry)lcri-ne değil, büyük ölçüde paralı askerlere ve pi­yadelere dayanıyordu. Son etkili askere çağır­malar 1327'de yapıldı, fakat bir önceki yüzyılın ilk yarısında hizmet düzeyleri kökten biçim­de düşürülmüştü, öyle ki, şövalye kotalarının feodal toprak ağalığı yapısıyla ilişkisi en aza in­meye yüz tutmuştu. Kaleler başlangıçta ülke­nin feodal organizasyonunun ayrılmaz bir par­çasıydı, fakat ne zaman ki I.Edward onüçüncü yüzyılın sonlarında Wales'ta o kocaman kale­leri inşa etmeye başladı, işte o zaman I.Ed-ward, askerleri ücretli işçiler olarak çalıştırdı. Bu tür kalelerin feodal diye tanım Ilınabil mele­ri çok güçtür. Orta Çağların sonlarında sözleş­melerle asker kiralama sistemi ve resmi üni­forma kullanma konusu 'piç feodalizm' diye tanımlanmıştır, ancak topraklı tımarların ger­çek feodal unsurları olan tevarüs edilebilirlik ve biatin her ikisi de (bu feodalizm tipin de) mevcut değildi. Bundan başka, İngiltere'de fe­odalizmin hukuki yönleri, sistemin askeri ya­rarlılığının daha uzun /aman dayanmasını sağ­lamıştır; onyedinci yüzyılın başlarında para-doğuran feodal tekniklerin bîr yeniden canla­nışına bile şahit olunmuştur.
Eğer katı bir anlamda feodalizm teriminin yalnızca Orta Çağlarda bir Batı Avrupa ülkesi­ne uygulanabileceği dikkate alınırsa, bu du­rumda terimin farklı bölge ve dönemlere at­fen kullanılabilmesi güçleşir. Pronoia ve iktâ sistemleriyle Ortaçağ Bizans ve İslam impara­torlukları, tımarlara çok da yabancı olmayan toprak bağışlama tiplerine sahipliler. İktâ, sa­hibinden çocuğuna yalnızca İstisnai durumlar­da geçebilirken, onikinci yü/.yıl dolaylarında Bizanslıların sistemi Batı feodalizmini karak-terize eden tevarüs edilebilirliğe doğru gel İşli. Avrupa feodalizminin hukuki yapısı büyük öl­çüde bu paralel (yani Bizans ve İslam) sistem­lerde mevcut değildi. Japonya'nın sık sık Batı Avrupa'nın askeri feodalizmine yakından ak­raba bir sistem geliştirdiğine işaret edilir. Oy­sa pirinç üretimine dayalı bir ekonomi ve ta-mamiyle farklı bir kültürel ve hukuki gelenek benzerlikleri olduğu kadar zıtlıklar da meyda­na getirmiştir. Bununla birlikle, Marxist teori­lerden etkilenenlere göre, feodalizm, toplum­ların bir çoğunun gelişmeleri yönünde geçme­leri gereken bir aşamayı temsil eder. Bu tür bir yaklaşım, beraberinde getirdiği güçjüklerle birlikte aşırı derecede genel bir feodalizm tanımı kullanmaktadır.
Feodalizm konusunda eser veren bilim adamlarının tezlerinden pek çoğu, tanımlar üzerinde anlaşamamanın sonucu ortaya çık­mıştır. Hiçbir tek sözcük ya da tekil bir model ortaçağ toplumlarının karmaşık ve değişken yapılarını asla kucaklayamaz. Ortaçağ Avru­pa'sının soylu ve şövalyece sınıflan içerisinde­ki çok kendine has bir ilişkiler kümesini tanım­layan bir terim olarak feodalizm, terimi elve­rişlidir, fakat sözcük mutlaka çok dikkatle kul­lanılmalıdır.
(SBA)

DEMOKRASİ


DEMOKRASİ

Halkın kendi kendini yönetimi; halk idaresi.
Yunanca "halk" kelimesinin karşılığı olan "demos" ile "idare" manasına gelen "kratos" kelimelerinden meydana gelen bir terimdir. Kökü eski Yunan kültürüne kadar uzanan demokrasi kavramı, o çağlardan günümüze çeşitli mana ve muhteva değişikliklerine uğrayarak gelmiştir.
Kelimenin Yunanca menşeine iner, bunu en azından eski Yunan tarihçisi Thucydid'e atfedersek, ilk olarak, Perikles'in Atinalılar'a verdiği bir nutukta kullanıldığını görürüz. Perikles, aristokratik rejimi yenen demokrasinin iyilik ve faziletlerini şu ifadelerle dile getirmektedir: "Bizde devlet, bir azınlığın değil, çoğunluğun yararına göre idare edildiği için, bu idare şekli demokrasi adını almıştır. Özel farklılıklara gelince; eşitlik kanunlar tarafından herkese temin edilmiştir. Fakat umumi hayata katılmaya gelince, kendi değerine göre her fert saygı görür ve ait olduğu sınıf, şahsî değerinden daha az önemlidir. Nihayet hiç kimse, fakirlik ve sosyal durumun karanlığıyla engellenmez; eğer siteye hizmet edebilirse.."
Eski Yunanistan'da "tek adam" idaresi olan diktatörlük ve tiranlığa karşı, halkın. kendi işlerine yön verebileceği bir idare şekli olarak demokrasi düşünülmüştür. Fakat Yunan şehirlerinde farklı şekillerde demokrasi uygulamaları görülmüştür. Aristo'nun ifadesiyle, demokrasi kısa zamanda "demagoji"ye dönüşmüştür. Ona göre demagoji, bir toplumun duygularını çelerek kendi çıkarlarını yürütme yolu idi. Bu dönemdeki "demokrasi"lerin ortak karakterleri, halkın şu veya bu şekilde, yapılacak idari işlere katılması sadece fikrî plânda kalması şeklinde olmuştur.
Demokrasinin ilk uygulayıcıları Atina ve Isparta'daki şehir devletleri ile Grekler olmuştur. O dönemlerde bu iki şehirde birer devlet vardı. Her iki şehirde de halkın bütün erkekleri, şehrin yönetimine katılıyordu. "Genel bir toplantı" şeklinde bir araya geliyor, yönetim ile ilgili her hususta birbirleriyle görüşüyor, daha sonra aralarından bir yönetici seçip, kanunlar çıkararak bu kanunların uygulanmasını denetliyor; onlara muhalefet edenlere de cezalar koyuyorlardı. Böylelikle "halk yönetimi" (demokrasi), her iki şehirde de dolaysız şekilde uygulanmaktaydı. Bu yönetim şekline o zaman bu ismin verilmesi tam anlamıyla uygundu.
Demokrasi veya bir diğer adıyla "halk idaresi"nin gerçekleşmesi, azınlığın çoğunluğa hâkim olduğu ve insanlar arasında eşitsizliğin geçerli bulunduğu Yunan toplumu için büyük bir ilerleme ve gelişmeydi. Böylece vatandaşlar arasında eşitlik ve hürriyet gerçekleşmiş olacaktı.
Eski Yunan kültüründen sonra demokrasi uzun yıllar unutulmuş, yerini "krallık" tarzındaki idarelere bırakmıştır. Bu uzun unutuluş döneminden sonra demokrasinin tekrar canlanışını, Rodos adalarında 1641 yılında yazılan ilk siyâsî anayasada (esas teşkilât kanunu) görmek mümkündür. Çünkü bu anayasa ilk defa, kanunları hazırlayacak bir meclisten ve bu kanunları uygulayacak bir "hükümet heyeti"nden bahsetmiştir. Bu tarihten sonra kavram devamlı olarak siyasî gündeme girmiş ve yavaş yavaş bugünkü muhtevasını kazanıp yaygın bir idare tarzı sayılmaya başlamıştır. (İhsan Sezal, Sosyal Bilimlerde Temel Kavramlar, Ankara 1981, 43-44).
Demokrasinin anlaşılması konusunda Batı'da farklı yaklaşımlar görülmüştür. Abraham Lincoln, "halkın halk tarafından, halk için idaresi" olarak tarif ettiği demokrasi: Churchill'e göre "en iyi idare şekli değil, ama kötü tarafları en az olan bir idare şekli" olarak kabul edilmiştir.
Demokrasi, liberal Batı toplumunun simgesi haline gelirken, Marksist görüşler de demokrasiye sahip çıkmaya başlamış ve liberalistlerin demokrasiyi yozlaştırdıklarını iddia etmişlerdir. Onlara göre: "Sınıflı toplumlarda demokrasi hakim sınıf tarafından yürütülen bir diktatörlük şeklidir. Formel olarak ilân edilen siyasî haklar için herhangi bir garanti sağlamamıştır. Parlamento, yani yasama ve yürütme kuvvetlerinin birbirinden ayrılması, burjuva demokrasisinin tipik bir özelliğini meydana getirir. Sosyalist demokrasi, en yüksek demokrasi şeklidir. Sosyalist demokrasi, ekonomik bakımdan üretim araçlarının sosyal mülkiyeti temeline dayanır. Sosyalist demokrasinin daha da geliştirilmesi, halk devletinin ortaya çıkmasına varır". (Aclan Sayılgan, Ansiklopedik Marksist Sözlük, "Demokrasi ", İstanbul 1976, 56)
Bu arada başkalarınca anti-demokratik olarak ifade edilen düşünce akımları ve ideolojiler de kendi sistemlerini demokratik olarak ifade etmekten uzak durmamışlardır. Hitler, Nazizmi; bu günün sosyalist ülkeleri gibi "gerçek demokrasi" olarak isimlendirmiş; Mussolini de Faşizmi "organize, merkezi ve otoriter demokrasi" şeklinde tarif etmiştir.
Bütün bu farklı görüşlerin demokrasi mefhumunu kendi fikir ve ideolojilerinin ifadesi olarak göstermesinde belirli menfaat hesaplarının yattığını anlamak zor değildir. Fakat bu arada demokrasi denilen kavramın, nasıl farklı yön ve zihniyetlere çekilebilecek elâstikiyete sahip olduğunu da farketmek mümkündür.
Avrupa'da yeni çağın başlangıcına kadar sistemler, nüfuzlu insanların, derebeyi ve toprak sahipleriyle kilisenin kontrolü altındaydı. Toplum grupları farklı yer ve zamanlarda bu "yüksek sınıflar"dan birinin hakimiyeti ve zorbalığı altında tabii hak ve menfaatlerini, hürriyetlerini korumaktan aciz bir durumda yaşıyordu.
Sanayi inkılâbından sonra Avrupa'da Senyör ve derebeylerinin yerini sanayiciler almıştı. Bu kapitalist sınıf, bir süre önceki senyör ve dere beylerinkine benzer zulmünü sürdürdü. Fakat mazlum kitleler, sosyal, siyasî ve ekonomik haklarını elde etmek için canlarını ortaya koymuş ve sonuca yaklaşmışlardı. Bunun neticesinde halk, bazı hakları zorla almaya başlamıştı. İlk hak, parlamenter sistem ile halkın siyasî hayata aktif olarak girmesiydi. Parlamentolara ilk zamanlarda pek kolay girilemedi. Çünkü bu meclisler fakirlerden ziyade zenginleri temsil ediyor veya çoğu zaman fakirlerin temsil edilme oranı düşük oluyordu. Aday olma şartları öyle tespit edilmişti ki, bunları ancak servet sahipleri aşabiliyor, fakirler ise seçime bile giremiyorlardı. Bu yüzden demokratik kazançlar, parça parça gelmekteydi. Bu parça parça kazançlar ise, yönetimi ellerinde bulunduran ve ondan kolay kolay vazgeçmek istemeyen kimselerin uzun süren direnişlerine karşı, halkın boykot, grev, isyan ve tepkilerinden sonra elde edilebiliyordu.
Eskiden toplum üzerinde tek tek yetki sahibi olan kişi ve kurumlar, demokratik sisteme geçildikten sonra, güçlerini aynı parti veya ekonomik birlik altında birleştirip, menfaatlerini ortak bir biçimde sürdürme yolunu seçmekteydiler. Toplumda iktisadî güç sahipleri, maddi imkânları ile daha kuvvetli olmakta ve isteklerini daha kolay yapabilmekteydiler. Diğerleri ise zayıf ve güçsüzlükleri oranında daha az etkili olmaktaydılar. Sonuçta ülke idaresine yansıyan görüş, iktisadî imkânları ve sermayeyi ellerinde bulunduranlarınki oluyordu. Özellikle sanayi tröstleri, ellerindeki imkânlar ve iletişim kurumları vasıtasıyla sadece kitleleri iktisaden kendilerine bağlı hale getirmekle kalmıyorlar; aynı zamanda siyasî düzenin oluşması konusunda da büyük ağırlık koyuyorlardı. İktisadî hayatta reklâm konusunda olduğu gibi; siyasette de propaganda faaliyetleriyle kitlelerin düşünce ve duygularını etkileme yolları aşılabiliyordu. Bu durumda, günlük geçim derdi ve sıkıntıları içerisinde bulunan sıradan insanın kendisine ulaşan haberleri ne ölçüde tahkik edebileceği bellidir. Böylece kanaatlar ve tercihlerin belirli etki odakları ile yönlendirildiği görülmüştür.
Bir ikinci husus, demokratik seçimlerin sonucunda halkın, temsilcileri vasıtasıyla yönetime katılması hadisesi olmaktadır. Demokrasinin bu konuda da tam olarak gerçekleşemediği farkedilmektedir. Özellikle halkın siyasî partiler kanalıyla seçtiği milletvekillerini denetlemesinin mümkün olamaması bir yana; onunla normal şartlar altında bile görüşmesi zordur. Ve böyle bir temsil, şeklî bir temsilden öteye geçememektedir.
Demokraside düşünülmesi gerekli bir konu da, ferde tanınan aşırı hürriyettir. Birçok araştırmacılar Batı demokrasisinin fert ve toplumu, dejenere olabilecek ölçüde bir hürriyet serbestliğine ulaştırmış olduğu kanaatindedirler. Bu noktada topluma zarar veren görüş, davranış ve çalışmalar; ferdi hürriyete engel olunur iddiasıyla serbest bırakılacaktır. İşte demokrasi anlayışının sınır tanımayan veya sınır koysa bile, ferdî hürriyeti ihlâl edebildiği iddiası ile ortadan kalkabilecek tarzdaki varlığı, toplumdaki insanların dejenere olmasına yol aşıp bozulmayı hızlandıran bir boşluğa sahiptir.
Halkın temel hak ve hürriyetlerinin korunmasını; halk kitlesinin görüş ve kanaatlerinin ülke yönetimi ve işleyişi üzerinde etkili olması gerektiğini öne süren demokrasi, bu "güzel rüya"sını bir türlü gerçekleştirme imkânını bulamamıştır. Amerika ve Avrupa'da demokratik haklar konusunda fazla bir problem yok gibi görünmesine rağmen, halen yönetim kesimi ve sanayiciler ile halk kesimi arasında gelir seviyesinden siyasî hakların kullanılması ve etkinliğine kadar önemli ayrıcalıklar görülmektedir. Dolayısıyla demokratik haklar teorik olarak kitleleri memnun ederken, bu haklardan en büyük payı yine iktisadî nüfuz sahipleri almakta ve halkın hürriyet ve hakları kısıtlanmaktadır. Demokratik rejimden beklenildiği halde bir türlü gerçekleşmeyen temel hak ve hürriyetlerin ne olması gerektiği konusunda bir müslüman bilim adamı şöyle demektedir:
Bence demokrasiden de önemli olan, hukuk devleti kavramıdır. Hukuk devletinin gerçekleştiği söylenemez. O halde demokrasi ile hukuk devleti arasındaki ayırımı tespit etmemiz gerekiyor. Asgarî insan hakları konusu, hukuk devleti bakımından çok önemlidir. Bir ülkede halk çoğunluğunun oyuyla iktidarın belirlenmesini demokrasi olarak belirlersek, rejim demokratik bir rejim olabilir ama, orada insan hakları korunma altında değilse hukuk devletinden bahsedilemez. Şu halde temel olan demokrasi değildir, hukuk devletidir. Öyle bir rejim olabilir ki, orada insan hakları gerçek bir saygınlığa kavuşmuştur. Ama sistem batı demokrasileri diye nitelendirilmeyecek bir sistem olabilir. Şu halde bizim önem vereceğimiz kavram, demokrasiden önce "hukuk devleti" olmalıdır. (Hüseyin Hatemi, Mektep Dergisi, 24; "Demokrasi Soruşturması"na verdiği cevaptan)
Demokrasi ve İslâm arasında zaman zaman ilişkiler kurulduğu görülmektedir. İlk defa Meşrutiyet döneminde, Mithat Paşa'nın başkanlığında Namık Kemal ve diğer Yeni Osmanlılar grubu: parlamenter ve anayasalı bir sisteme geçmek üzere kendi fikirlerine bir gerekçe ararken, İslâm'ın demokratik prensipler taşıdığını söylemişlerdi. Böylece, Padişahın nüfuzunu sarsıp, demokratik bir yönetime doğru yönelmiş olacaklardı. Bu konuda Prof. Muhammed Kutub'un İslâm ile demokrasi arasındaki farklılığı açıklayan ve Batı toplumundaki demokrasinin temel felsefesini belirten görüşlerine yer vermek gerekir:
Demokrasi dediğimiz zaman, gerçekte baskı altında bulunan malum sınıfın, haklarını elde etmek için giriştiği mücadeleyi kastediyoruz. Demokrasinin, isteyen herkese kendiliğinden, cömertçe haklarını verdiğini kastetmiyoruz. Çünkü parlamenter düzen, yapısı itibariyle fakirlerin haklarını ancak baskı ve zor altında kaldığı için tanımak durumunda olmuştur. Eğer günümüzde bu haklar, demokrasinin belirgin özelliklerinden sayılıyorsa bu, demokrasinin kendiliğinden bu şekilde doğmuş olmasından veya herhangi bir ülkede doğrudan doğruya bu şekilde ortaya çıkacağından değildir. Onun bu niteliğe sahip olması meydana gelen keskin sınıfsal mücadelelerden kaynaklanmaktadır.
Ekonomik yanıyla kapitalizm, siyasî yanıyla liberal demokrasi, sosyal yanıyla da toplumun çözülüşü şeklindeki sapma, her şeyden önce Allah'ın hayatı düzeltmek ve adaletle ayakta tutmak üzere indirmiş olduğu İslâm hukukundan bir sapmadır. Diğer taraftan "Bırak istediğini yapsın, bırak istediği yerden geçsin" deyip, her şeyi yapmak isteyen, ele-avuca sığmayan ferdiyetçiliğin sapmasıdır. Bu ferdiyetçilik, ekonomi alanında kapitalizm, sosyal alanda ahlâkî bağları çözülmüş laik toplum şeklini almaktadır.
Liberal demokraside iktidar ise, hem servetin sahibi, hem hükmedici ve hem de hükmüne hiç kimsenin itiraz edemeyeceği kurum olan kapitalizmdir. Teoride "teşrî hakkı" halka ait olmakla ve yine teorik planda halkın itiraz etme yetkisi bulunmakla birlikte, gerçek böyle değildir. Liberal demokraside ortaksız ve tek başına mâbut Allah mıdır, yoksa öte tarafta Allah ile birlikte veya yalnızca kendilerine ibadet edilen uydurma ilâhlar var mıdır? "Bu her iki ibadet şekli arasında herhangi bir fark yoktur. Çünkü Allah ile beraber başkalarına da ibadet edilirse, "şirk" olur. Allah'a ibadet edilmeyip, sadece uydurma ilâhlara ibadet edilirse bu da küfür olur." (Prof Muhammed Kutub, Demokrasi, İstanbul 1988, s. 356-365).
Demokrasi, hâlâ çoğu kimselerce belirsiz ve fakat saygıya lâyık bir sistem kabul edilirken; toplumları yönlendiren bir sistem olmak yerine, insanların temel hak ve hürriyetlerini teminat altına alan ve halkın saygıdeğerliğini sembolleştiren "teorik bir doktrin" olarak varlığını sürdürmektedir. Halkın temel hak ve hürriyetleri adil ve insan fıtratını temel alan İslâm dininden başka bir doktrinde gerçekleşmemiştir. Çünkü İslâm geldiğinde yöneticiler mecazî manada değil, gerçek manada bir kutsallığa sahip idiler. Kimisine Kayser, kimisine Kisra denmekteydi. İslâm, Allah nezdinde insanların birbirine üstün olmadıkları gerçeğini bir âbide gibi tarih içerisinde gerçekleştirerek, Batı demokrasisinin hayalini kendi sistemi ve metodu içerisinde gerçekleştirdi.
Sami ŞENER